Wat pubers en teams met elkaar te maken hebben?

Helemaal niks, toch? Dat dacht ik ook. Tot ik Help, ik heb een puber! van Kluun las.
Met een diepe zucht herkende ik mezelf in de scènes over pubers die leven op een dieet van tosti’s, frikandelbroodjes en pizza. En toen zag ik ineens parallellen met teams.

Kaders én ruimte
Het puberbrein is nog volop in ontwikkeling. Natuurlijk denken ze dat ze alles weten (dat hoort erbij), maar ondertussen hebben ze kaders nodig om zelfstandig te worden. Tegelijkertijd hebben ze ruimte nodig om te experimenteren, fouten te maken, en ja… soms om dagenlang op frikandelbroodjes te leven. En teams? Die hebben precies hetzelfde nodig.

Net als pubers groeien teams het best in een omgeving waar kaders en ruimte in balans zijn. Kaders – zoals doelen, afspraken en rollen – bieden structuur en duidelijkheid. Maar zonder ruimte – om zelf te beslissen, te prutsen en te leren van fouten – komt een team nooit écht tot bloei.
Het is balanceren: 
– te veel kaders maakt een team afhankelijk en passief;
– te veel ruimte en ze worden stuurloos.

Wat heeft dit team nodig?
Als ik met teams werk heb ik dit altijd in mijn achterhoofd. Waar zitten ze? Wat hebben ze nodig om te groeien? Kaders? Ruimte? Of een nieuwe balans tussen die twee?”

Hoe bepaal je dan wat een team nodig heeft? Dat hangt af van hun “volwassenheid”. Denk aan de teamfasen van Tuckman: van storming tot performing, of de fasen van volwassenheid van Marijke Lingsma. Net zoals je een peuter de keuze geeft tussen kaas of worst, laat je een puber (meestal) experimenteren met zijn pizzadieet. Zo geef je een minder ervaren team meer kaders en een ervaren team meer ruimte.

Managementgids?
Moet je nu Kluuns boek lezen als managementgids? Nee joh, dat zou hij je niet eens aanraden. Maar als je pubers in huis hebt: lees het! Het is een survivalgids met een flinke knipoog – en laten we eerlijk zijn, dat kunnen puberouders (en teamleiders) best gebruiken.

Wat dit zegt over mijn werk
In teambegeleidingstrajecten kijk ik altijd naar de balans tussen structuur en ruimte.
Soms help ik leidinggevenden meer kaders aan te brengen. Soms bied ik juist ruimte voor experiment en ontwikkeling.
Het is die balans waarin teams leren, groeien en uiteindelijk samen verder komen. Ik kijk altijd naar wat het team nodig heeft in die fase: meer houvast of juist ruimte om te leren. En soms begint dat met… een tosti.